Πότε και γιατί ο Αλέξης Τσίπρας θα πατήσει το «κουμπί» των εκλογών

Ζολτ Νταρβάς (Bruegel) στο protothema.gr: «Η Ελλάδα δεν βγαίνει στις αγορές το 2017» – Bofa Merrill Lynch στο ΘΕΜΑ: «Πιθανές οι εκλογές το 2017» – Τι προβλέπουν HSBC, JP Morgan, Moody’s, Deutsche Bank, Eurasia και Citigroup

Ένα έτος με πλούσια εκλογική ευρωπαϊκή ατζέντα το 2017 και οι νέες πολιτικές ισορροπίες σαφώς θα επηρεάσουν την Ελλάδα, αφού παραμένει η μόνη “μνημονιακή” χώρα και συνεπώς εξαρτώμενη από τις δημοσκοπικές “ορέξεις” των δανειστών. Οι προβλέψεις της πλειοψηφίας των αναλυτών βλέπουν συνέχεια του ελληνικού δράματος και συγκλίνουν στο σενάριο πρόωρων εκλογών, ως αποτέλεσμα όχι μόνον της μεταρρυθμιστικής αναποτελεσματικότητας της κυβέρνησης, αλλά και εξαιτίας της φθοράς του αριστερού κυβερνώντος κόμματος. Μεγάλες οι ευθύνες και των Θεσμών, που η μεταξύ τους διαφωνία για τους δημοσιονομικούς στόχους, χρέος και συμμετοχή του ΔΝΤ φέρνει την Ελλάδα σε πολιτική και οικονομική αστάθεια.

Αν και ξορκίζουν τα σενάρια εκλογών από την κυβέρνηση, από το περιβάλλον του πρωθυπουργού δεν αποκλείουν ο Αλέξης Τσίπρας να πατήσει το κουμπί της “εκτόξευσης”, με στόχο να μπει ο ίδιος και ο ΣΥΡΙΖΑ σε τροχιά εκτός Μεγάρου Μαξίμου. Θεατές στο ίδιο παιχνίδι: Ως ένας άλλος Κιμ Γιονγκ Ουν προσπαθεί να “απειλήσει” την Γηραία Ήπειρο όχι με πυρηνικά, αλλά με εκλογές μήπως σωθεί από την κατάρρευση του “success story”. Η ταχύτητα της πολιτικής φθοράς είναι ιλιγγιώδης και θα επιταχυνθεί με την αποτυχία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης χωρίς νέα μέτρα, ειδικά μετά την μονομερής απόφαση για τις παροχές στους συνταξιουχους. Η κυβέρνηση όχι μόνον υποσχέθηκε τον Οκτώβριο σχέδιο εξόδου από την κρίση, βάζοντας στόχο ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης την 5η Δεκεμβρίου, αλλά και επενδυτική εφορία, με έξοδο στις αγορές.

Οι καθυστερήσεις στην αξιολόγηση μεταθέτουν διαρκώς την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και εαν λοιπόν η δεύτερη αξιολόγηση διαρκέσει πολύ και η τρίτη ξεκινήσει αμέσως μετά, τότε τα ελληνικά ομολόγα δεν θα μπορούν να ενταχθούν στο QE και μοιάζει απίθανη η έξοδος στις αγορές το 2017. Επίσης, οι καθυστερήσεις θα επηρεάσουν και τις συζητήσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και προφανώς τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Καθοριστική η στάση για το ΔΝΤ, καθώς, η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα είναι υψίστης σημασίας για πολλές χώρες, όπως Γερμανία και Ολλανδία. Ωστόσο, το Ταμείο ζητά να μειωθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, αλλά η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει λάβει νέα μέτρα .

Γιατί η κυβέρνηση είναι σε δύσκολη θέση και το ξέρει

Μετά και τις τελευταίες κινήσεις του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, είναι εμφανές ότι η μόνη κόκκινη γραμμή της παρούσας κυβέρνησης δεν είναι άλλη από το να μην υπογράψει νέα μέτρα πριν το 2018 και να λαμβάνει τις δόσεις για να μην ξεμείνει από ρευστό. Πέραν αυτού, η μάχη που δίνει ο Αλέξης Τσίπρας είναι η λήψη υποσχετικών των Ευρωπαίων περί ρύθμισης του χρέους. Κατά άλλα, κυβερνητικές πηγές μάς μεταφέρουν ότι η αξιολόγηση στην ουσία της έχει ολοκληρωθεί, καθώς η ελληνική πλευρά έχει υποχωρήσει σε όλα και οι εκκρεμότητες είναι “μία ώρα σύσκεψη με τους Θεσμούς”. Γίνεται σαφές λοιπόν ότι η ελληνική πλευρά είναι σε πολύ δύσκολη θέση, διότι η σκληρή γραμμή των δανειστών δεν δικαιολογείται εφόσον η Αθήνα έχει υπογράψει τα πάντα, πλην των μέτρων.

Τι θα μετρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να κάνει εκλογές

Αν και οι συγκλίνουσες προβλέψεις των αναλυτών και οικονομολόγων κάνουν λόγο για εκλογές μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2017, πηγές πολύ κοντά στον πρωθυπουργό, ξορκίζουν τα σενάρια, χωρίς όμως να αποκλείουν ο Αλέξης Τσίπρας να επιλέξει τη φυγή, αν αντιληφθεί ότι οι δανειστές θα σέρνουν για μήνες την αξιολόγηση και κληθεί να διαχειριστεί ενδεχόμενη στάση πληρωμών, βιώνοντας ξανά το 2015 που έφερε το τρίτο Μνημόνιο.

Αδιαμφισβήτητος είναι ο προβληματισμός στο κυβερνητικό επιτελείο, καθώς δεν αποκλείουν να συμβεί «το χειρότερο δυνατό» σενάριο , δηλαδή να βαλτώσει η διαπραγμάτευση και να συρθεί επί μακρόν. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει ότι μια τέτοια προοπτική θα σημάνει μεγάλη αδυναμία να εξέλθει η ελληνική οικονομία από την κρίση, να δανειστεί από τις αγορές, να αποχωρήσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από το ελληνικό πρόγραμμα και τέλος να εφαρμοστούν τα μέτρα για χρέος.

Ζολτ Νταρβάς (Bruegel) στο protothema.gr: “Η Ελλάδα δεν βγαίνει στις αγορές το 2017”

Το τι μέλλει γενέσθαι είναι συνάρτηση πρώτον της πορείας της ελληνικής οικονομίας για να δώσει στον Αλέξη Τσίπρα πολιτική “ζωή” και δεύτερον πως θα καταλήξουν οι διαφωνίες μεταξύ του Διεθνές Νομισματικού Ταμείου, Γερμανίας και Κομισιον για το ελληνικό πρόγραμμα. Ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ινστιτούτου Bruegel Ζολτ Νταρβάς, ένας άνθρωπος που είναι πολύ κοντά στην πλευρά των Θεσμών, διαψεύδει πως η Ελλάδα θα μπορέσει να βγει στις αγορές το 2017, διαψεύδοντας ένα από τα πιο ισχυρά επιχειρήματα του πρωθυπουργού και οδηγεί την Ελλάδα σε νέο Μνημόνιο. Μιλώντας στο protothema.gr ο κ. Νταρβας επισημαίνει πως ακόμα και αν η Ελλάδα έχει το 2017-2018, άρα και συνεπακόλουθη μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ, αυτό θα παραμείνει σε αρκετά μεγάλο ύψος (80% του χρέους οφείλεται στον επίσημο τομέα), ενώ την ίδια ώρα η πολιτική κατάσταση στη χώρα θα χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα. Είναι αδιανόητο, αναφέρει, η Ελλάδα να είναι σε θέση να δανειστεί σε προσιτό επιτόκιο από την αγορά. “Περιμένω ότι συμβεί είναι κάποιας μορφής αναδιάρθρωση χρέους με χρονικές επεκτάσεις στην ωρίμανση των ομολόγων, μαζί με χαμήλωμα ή πάγωμα των επιτοκίων, χωρίς πάντως αυτά να είναι αρκετά για να αποφύγει η Ελλάδα ένα τέταρτο πρόγραμμα”, υπογραμμίζει ο οικονομολόγος.

Bofa Merrill Lynch στο protothema.gr: “ Πιθανές οι εκλογές το 2017”

Από την πλευρά του, ο Αθανάσιος Βαμβακίδης, επικεφαλής της Bofa Merrill Lynch του Λονδίνου, μιλώντας στο www.protothema.gr εξηγεί ότι οι εκλογές εντός του 2017 είναι πολύ πιθανές διότι θα βρεθεί ξανά μία ανάσα πριν το πιστωτικό γεγονός – αφού έχει αυξημένες υποχρεώσεις τους επόμενους μήνες – και στο τέλος θα κληθεί να υπογράψει μία νέα συμφωνία, με νέα μέτρα. “Είναι πολύ δύσκολο για αυτή την κυβέρνηση πλέον να συνεχίσει την εφαρμογή ενός προγράμματος, ενώ η δημοτικότητά της πέφτει”, δηλώνει ο γνωστός αναλυτής.

Συνεπώς, το πότε ο πρωθυπουργός θα επιλέξει ή όχι το δρόμο των εκλογών είναι συνάρτηση της διάρκειας της αξιολόγησης, αφού η Ελλάδα δεν έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή της για ασκήσει πίεση στους δανειστές μη υπογράφοντας τα νέα μέτρα.

Οι επόμενοι μήνες βρίσκουν τη χώρα με αυξημένες υποχρεώσεις και όπως δηλώνει στο www.protothema.gr υψηλόβαθμος κυβερνητικός παράγοντας η απόφαση του Eurogroup στις 26 Ιανουαρίου θα τα κρίνει όλα, διότι τότε θα φανούν οι προθέσεις των δανειστών για την ελληνική κυβέρνηση και τότε θα ληφθούν αποφάσεις από τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Πόσο αντέχει η Ελλάδα χωρίς… δόση

Τα περιθώρια για την κυβέρνηση θα στενέψουν τον Ιούνιο, ωστόσο τα δύσκολα θα κάνουν την εμφάνισή τους από τον Μάρτιο, καθώς η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει μέρος χρέους στον ESM. Την ίδια ώρα, η Ευρωζώνη μπαίνει σε εκλογική περίοδο διότι ξεκινούν οι εκλογές σε διάφορες χώρες, με πρώτη την Ολλανδία στις 15 Μαρτίου και στη συνέχεια στη Γαλλία στις 23 Απριλίου. Να σημειωθεί ότι 1,6 δισ. ευρώ πρέπει να πληρωθούν στο ESM στις 27 Φεβρουαρίου και μετά άλλα 3,6 δισ. στις 17 και 20 Ιουλίου (2,1 δισ. σε ιδιώτες ομολογιούχους και 1,5 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ για ομόλογα που κατέχει, αντιστοίχως). Ενδιαμέσως πρέπει να πληρωθούν και έντοκα γραμμάτια, ενώ τα ταμειακά διαθέσιμα στο τέλος Σεπτεμβρίου ανέρχονταν στα 3 δισ. ευρώ.

Τι βλέπουν οι αναλυτές για το 2017

Σύμφωνα με το μπαράζ εκθέσεων που έχουν δημοσιεύσει το τελευταίο διάστημα οι ξένοι οίκοι και αναλυτές οι εκλογές το 2017 είναι πολύ πιθανές διότι η αδύναμη κυβέρνηση και οι εμονική στάση των δανειστών θα οδηγήσουν για ακόμα μία φορά στο να παίξει η Ελλάδα το χαρτί των εκλογών.

Οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η Ελλάδα πρέπει να δράσει άμεσα για να αποκαταστήσει την χαμένη εμπιστοσύνη των δανειστών, να προχωρήσει άμεσα σε μεταρρυθμίσεις γιατί διαφορετικά θα τεθεί σε κίνδυνο η επάνοδος στην ανάπτυξη, ενώ τονίζουν ότι οι δανειστές θα πρέπει να επιδείξουν περισσότερη ελαστικότητα με τους δημοσιονομικούς στόχους και να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Επίσης, υπογραμμίζουν ότι οι δανειστές θα πρέπει να βρουν τη χρυσή τομή για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Μη ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έφτασε στο τρίτο Μνημόνιο, διότι οι Ευρωπαίοι άργησαν να αντιληφθούν πως οι παρεμβάσεις στο χρέος ήταν αναγκαίες. Επτά χρόνια μετά, η κατάσταση είναι ίδια, με επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας και με κυβέρνηση που μπροστά στο πολιτικό κόστος δεν τηρεί το μεταρρυθμιστικό κομμάτι της δανειακής σύμβασης, ενώ τα πολιτικά παιχνίδια και οι καθυστερήσεις φέρνουν την Ελλάδα ξανά ένα βήμα πριν την υπογραφή Μνημονίου 4.

Παραθέτουμε συνοπτικά μερικές από τις προβλέψεις των οίκων:

HSBC: Απίθανες οι πρόωρες εκλογές, μεγάλη καθυστέρηση στην αξιολόγηση. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να κάνει πολλά πράγματα, κυρίως στο μέτωπο των μέτρων για το 2018, για να καταφέρει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των εταίρων. Ένταση λόγω των εξαγγελιών για παροχές, γεγονός που οδηγεί στην εκτίμηση ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση στην έγκριση των εργασιακών μεταρρυθμίσεων δεν αποκλείεται να οδηγήσει και πάλι στο πάγωμα των διαπραγματεύσεων.

JP Morgan: Υ πάρχει πάντα η πιθανότητα η κυβέρνηση Τσίπρα να οδηγήσει την Ελλάδα σε πρόωρες εκλογές, λόγω του πολιτικού κόστους που θα επιφέρει η εφαρμογή νέων μέτρων. Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να συμμορφωθεί στις επιταγές των δανειστών, προκειμένου να επιβιώσει. Από μια νέα εκλογική αναμέτρηση θα προκύψει μια κυβέρνηση που θα είναι πιο προσανατολισμένη στις μεταρρυθμίσεις, αν ληφθεί υπόψη το προβάδισμα που καταγράφει η Νέα Δημοκρατία στις δημοσκοπήσεις.

Eurasia: Εκλογές το πρώτο τρίμηνο του 2017 «βλέπει» για την Ελλάδα η Eurasia, σε περίπτωση που Γερμανία και ΔΝΤ επιμείνουν για νέα μέτρα λιτότητας.

Όπως δηλώνει o Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος της Eurasia, ο παράγοντας που θα παίξει το σημαντικότερο ρόλο για την πρόωρη προσφυγή των Ελλήνων στις κάλπες είναι το εάν και πόσα πρόσθετα μέτρα λιτότητας θα αναγκαστεί να εφαρμόσει η Αθήνα.

Moody’s: Credit negative θεωρείται για την ελληνική οικονομία οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Η αύξηση των εντάσεων μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των πιστωτών οδηγεί σε νέες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Οι Ευρωπαίοι έχουν δηλώσει τη βούλησή τους να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, οι καθυστερήσεις μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Οι επενδυτές να λάβουν υπόψιν τους την ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την έγκριση των μεταρρυθμίσεων, καθώς και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Deutsche Bank: Εκτιμά ότι στο βασικό σενάριο αναμένεται μηδενική μεταβολή του ελληνικού ΑΕΠ το 2016 και ανάπτυξη υψηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2017.

Ωστόσο, το περιβάλλον στο οποίο καλείται να λειτουργήσει η οικονομία είναι ακόμη δύσκολο, λόγω των εν εξελίξει συζητήσεων μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας.Δεν αποκλείει πρόωρε εκλογές και με το δύσκολο ευρωπαϊκό πολιτικό ημερολόγιο μέχρι το 3ο τρίμηνο 2017, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ένα πιο αρνητικό σενάριο για την Ελλάδα.

Citigroup: Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αιφνιδίασε τους πιστωτές με τις παροχές στους συνταξιούχους. Οι πολύ περιορισμένες παραχωρήσεις για την ελάφρυνση του χρέους και της χαλάρωσης των δημοσιονομικών στόχων από την ΕΕ την περασμένη εβδομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα αυξήσει το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα και πάλι, με την πιθανότητα πρόωρων εκλογών να αυξάνεται. Αλλά, τα εμπόδια για τη διενέργεια εκλογών αυξάνονται μέρα με τη μέρα, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τη δημοτικότητα του.